Σας κοινοποιώ το άρθρο στην εφημερίδα το "Βήμα", του κ. Σταμάτη Αλαχιώτη καθηγητή Γενετικής και πρώην προέδρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, που αποτελεί μια ακόμη πολύ σημαντική παρέμβαση ενάντια στο σχέδιο για την υποβάθμιση της Βιολογίας "στο νέο Λύκειο".
Η «αποβολή» της Βιολογίας
Άρθρο στην εφημερίδα «το Βήμα» του κ. Σταμάτη Ν. Αλαχιώτη, καθηγητή Γενετικής, πρώην προέδρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Όλο και περισσότερο γίνεται αποδεκτό ότι αν ο 19ος αιώνας ήταν ο αιώνας της λογικής, ο 20ός ο αιώνας της φαντασίας, ο 21ος είναι ο αιώνας της Βιολογίας, της Βιοϊατρικής, της Βιοτεχνολογίας και μαζί µε τη μικροηλεκτρονική αποτελούν τους πυλώνες της επιστημονοτεχνολογικής προόδου, του σύγχρονου πολιτισμού µας. Από την εποχή που η διδασκαλία της Βιολογίας εστιαζόταν εν πολλοίς σε θέματα, όπως λ.χ. η μάθηση του φασίολου, έχουν περάσει μερικά «έτη φωτός», µε τη ζωή µας να έχει επηρεαστεί ολοκληρωτικά από την πρόοδο αυτή.
Χωρίς όμως τη σημαντική βιολογική γνώση και σκέψη, που πρέπει να καλλιεργείται στην κρίσιμη ηλικία του σχολείου, χωρίς οι μαθητές να έχουν ευαισθητοποιηθεί για τις στοιχειώδεις δυνατότητες των τεκταινομένων στον χώρο της Βιολογίας, δεν θα μπορούν να κατανοήσουν πλήρως τον κόσμο τους, δεν θα είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται τη σημασία των εφαρμογών της νέας γνώσης, δεν θα μπορούν να σχετίζουν το βιολογικό υπόβαθρο της ζωής µε το ανθρωπιστικό, δεν θα έχουν δηλαδή µια ολιστική αντίληψη της ζωής. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο ούτε η πολυπολιτισμικότητα που είναι κανόνας στο ελληνικό σχολείο και την κοινωνία της εποχής µας μπορεί να κατανοηθεί µε δυσάρεστες προεκτάσεις προς ρατσιστικές λ.χ. θεωρήσεις, ούτε η σημαντικότητα της προστασίας του κακοδιαχειριζόμενου περιβάλλοντος μπορεί να γίνει αντιληπτή.
Σε αυτή λοιπόν τη νέα εποχή η κάθε υποβάθμιση του μαθήματος της Βιολογίας στο σχολείο γυρνά πίσω το ρολόι. Γι’ αυτό χρειάζεται µια νέα ματιά στο μερίδιο των μαθημάτων, των φυσικών επιστημών στο σχολικό πρόγραμμα, χωρίς την υποβάθμιση κανενός, αλλά μέσα από µια χρυσή τομή µε την οποία μπορεί να βρεθεί η καλύτερη αξιοποίησή τους. Άλλωστε όταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρείται πρόβλημα στην προσέλκυση φοιτητών από τις φυσικές επιστήμες και γίνεται προσπάθεια αναβάθμισής τους, πώς μπορούμε εμείς να σκεφτόμαστε υποβάθμιση του συνδετικού κρίκου τους που είναι η Βιολογία στην οποία τα βιοχημικά και βιοφυσικά φαινόμενα είναι θεμελιώδη; Είναι αυτονόητο ότι κάτι πρέπει να γίνει για να µην πρωτοτυπήσουμε πάλι αρνητικά ως χώρα.
Δεν είναι ο χώρος αυτός ο κατάλληλος για την ανάπτυξη συγκεκριμένων προτάσεων, αλλά ένας αριθμός λ.χ. 5 υποχρεωτικών μαθημάτων είναι από τη φύση του αυθαίρετος. Χωρίς παιδαγωγικό-εκπαιδευτικό προβληματισµό και λύση το όλο σύστημα υποφέρει. Η παιδαγωγική διάσταση π.χ. που αφορά τη σημαντικότητα του μαθήματος της Βιολογίας στο σχολείο έγκειται στη συμβολή της ως σοβαρής παραμέτρου σύνδεσης, όχι µόνο φυσικών και χημικών φαινομένων µε τη ζωή, αλλά και κοινωνικών, ανθρωπιστικών κ.ά. σε µια ολιστική προσφορά και κατάκτηση της γνώσης. Η εκπαιδευτική διάσταση αφορά όχι µόνο τις μεθόδους διδασκαλίας και την επιλογή των περιεχομένων που δεν είναι επίσης του παρόντος, αλλά τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο διδασκαλίας για να µη μιλάμε για µια αποσπασματική και κατακερματισμένη βιολογική γνώση που σύγχυση θα προκαλεί περισσότερο παρά μάθηση.
Ηχηρό παράδειγμα ένας πτυχιούχος βιολόγος από τις ΗΠΑ, ο οποίος ήρθε να εξεταστεί στη Γενετική στο πλαίσιο αναγνώρισης ισοτιμίας και αντιστοιχίας του πτυχίου του µε το πτυχίο Βιολογίας των ελληνικών πανεπιστημίων. Όταν όμως τον ρωτήσαμε το πιο απλό, αν ήξερε δηλαδή τους νόμους Μέντελ, του πατέρα της Γενετικής, µας αποστόμωσε λέγοντας ότι δεν τους γνωρίζει, διότι δεν είχε επιλέξει το μάθημα της Γενετικής στο Πανεπιστήμιο που είχε φοιτήσει! Ανάλογα θα συμβούν και µε τους μαθητές µας αν το σύστημα επιλογής ορισμένων μαθημάτων οδηγεί στην προσφορά και κατάκτηση κατακερματισμένης γνώσης, η οποία τελικά δεν συνιστά γνώση. Το ερώτημα λοιπόν είναι τι θέλουμε και είναι απλό. Οι έχοντες την ευθύνη μπορούν να βρουν λύσεις προτού «ανακαλύψουμε» πάλι εκ των υστέρων ότι έγινε λάθος.
Όπως γίνεται τόσα χρόνια π.χ. µε το κεφάλαιο της Εξέλιξης, το οποίο, εκτός ενός μικρού εισαγωγικού μέρους του που προστέθηκε πέρυσι, δεν βρίσκεται ολόκληρο στη διδακτέα και εξεταστέα ύλη των πανελλαδικών εξετάσεων, παρά και τις προσωπικές µας προσπάθειες όταν ήμασταν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Όπως συμβαίνει και µε τη βιοηθική προσέγγιση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, που προσφέρεται ακροθιγώς, χωρίς να συμβάλλει στη διαμόρφωση των αναγκαίων αξιών και στάσεων των μαθητών ως καταναλωτών-πολιτών για τα μεταλλαγμένα νεοφανή τρόφιμα. Η κατανόηση της ζωής όμως πρέπει να αντανακλά την προσπάθεια απόκτησης της απαραίτητης βιολογικής γνώσης για να καλλιεργηθούν αποτελεσματικότερα και οι ανθρωπιστικές στάσεις και αξίες και συνακόλουθα η ατομική, συλλογική και κοινωνική υπευθυνότητα, απαραίτητη, περισσότερο από ποτέ στην αντιμετώπιση της χαοτικής πορείας που βρίσκεται ο κόσμος µας και ιδιαίτερα η χώρα µας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου