Νέα έρευνα για τα μεταλλαγμένα τρόφιμα

Αναδημοσίευση από το biozo.gr
Νέα μελέτη αποδεικνύει ότι μεταλλαγμένα και ζιζανιοκτόνα ίσον καρκίνος

Αμφιλεγόμενη η στάση και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων  (EFSA)

Καίγονται ένα -ένα τα χάρτινα επιχειρήματα των εταιρειών βιοτεχνολογίας, που θέλουν να γίνουν δερβεναγάδες στη ζωή και στα πιάτα μας. «Έχετε αποδείξεις ότι τα μεταλλαγμένα βλάπτουν την υγεία;», ρωτούσαν και ξαναρωτούσαν όταν τους πιέζαμε να μας αποδείξουν ότι είναι υγιεινά.
Ιδού λοιπόν: Ποντικοί που τρέφονταν για δύο χρόνια με γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι της εταιρίας Monsanto είτε έπιναν νερό με το ζιζανιοκτόνο Roundup της ίδιας εταιρείας, παρουσίασαν όγκους και πολλαπλές βλάβες σε όργανα, σύμφωνα με μια γαλλική έρευνα που δημοσιεύθηκε χθες.
Η Monsanto δεν ήταν άμεσα διαθέσιμη για να σχολιάσει, όμως ο όμιλος έχει φροντίσει επανειλημμένα δηλώσει στο παρελθόν πως τα προϊόντα του είναι ασφαλή και πως δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία ότι η κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ), δηλαδή των μεταλλαγμένων, δημιουργεί οποιονδήποτε κίνδυνο για την υγεία ανθρώπων ή ζώων.
Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Καν με επικεφαλής τον καθηγητή Ζιλ-Ερίκ Σεραλινί ανακάλυψαν ότι οι ποντικοί που στη τροφή τους περιλαμβανόταν το μεταλλαγμένο καλαμπόκι NK603 της Monsanto, που το κατασκεύασε να είναι ανθεκτικό στο ζιζανιοκτόνο Roundup είτε τους χορηγούνταν νερό, που περιείχε Roundup σε επίπεδα τα οποία επιτρέπονται στις ΗΠΑ, πέθαναν πολύ νωρίτερα από τους ποντικούς της ομάδας ελέγχου, που έτρωγαν φυσικά προϊόντα.

Τα ζώα που τρέφονταν με ΓΤΟ-μεταλλαγμένα είτε με  Roundup εμφάνισαν όγκους στους μαστούς, καθώς και σοβαρές ζημιές στο συκώτι και στα νεφρά.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι 50% των αρσενικών και 70% των θηλυκών ποντικών πέθαναν πρόωρα, σε σύγκριση με μόνο το 30% και το 20% αντίστοιχα των ποντικών.

Σοβαρά προβλήματα ασφάλειας των μεταλλαγμένων για τα ζώα και τους καταναλωτές

Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «Food and Chemical Toxicology» (γεγονός που σημαίνει ότι πέρασε από διαδικασία έγκρισης από ανεξάρτητους ειδικούς, όπως συμβαίνει πάντα προκειμένου να γίνει δημοσίευση ενός επιστημονικού άρθρου) εγείρει, σύμφωνα με τους δημιουργούς της σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια για ζώα και ανθρώπους των «μεταλλαγμένων» τροφίμων.
Η ερευνητική ομάδα πιστεύει πως η έρευνά τους, που πραγματοποιήθηκε σε όλη τη διάρκεια ζωής των ποντικών, δίνει μια πιο ρεαλιστική και έγκυρη εικόνα για τους κινδύνους απ' ό,τι οι δοκιμές των 90 ημερών, που αποτελούν τη βάση για την έγκριση των ΓΤΟ - μεταλλαγμένων, εφόσον σε τρεις μήνες οι ποντικοί θεωρούνται μόλις νεαροί ενήλικοι.
Διερεύνηση διαφορετικών σεναρίων
Το καλαμπόκι που κατανάλωσαν τα πειραματόζωα είχε τροποποιηθεί γενετικώς ώστε να είναι ανθεκτικό στη γλυφοσάτη, τη βασική χημική ουσία στο ζιζανιοκτόνο Roundup που παρασκευάζεται από τον κολοσσό της βιοτεχνολογίας Monsanto.
Στο πλαίσιο των δοκιμών διερευνήθηκαν διαφορετικά σενάρια – μια ομάδα αρουραίων κατανάλωσε το γενετικώς τροποποιημένο καλαμπόκι, μια δεύτερη το ίδιο καλαμπόκι που είχε ραντιστεί με Roundup, μια τρίτη ομάδα λάμβανε Roundup το οποίο υπήρχε σε μικρές ποσότητες στο νερό, ενώ χρησιμοποιήθηκε και μια τέταρτη ομάδα ελέγχου η οποία ακολουθούσε «καθαρή» διατροφή απαλλαγμένη από γενετικώς τροποποιημένο καλαμπόκι αλλά και από το φυτοφάρμακο.
Σύμφωνα με τα βασικά αποτελέσματα της μελέτης:

• Ποσοστό της τάξεως του 50%-80% των θηλυκών αρουραίων εμφάνισε μεγάλους όγκους από την αρχή του 24ου μήνα της δοκιμής – παρουσιάστηκαν ως και τρεις όγκοι σε κάθε ζώο. Την ίδια στιγμή μόνο το 30% των ζώων της ομάδας ελέγχου ανέπτυξε όγκους.
• Ποσοστό που άγγιζε το 70% των θηλυκών που είχαν καταναλώσει το γενετικώς τροποποιημένο καλαμπόκι πέθανε πρόωρα σε σύγκριση με αντίστοιχο ποσοστό μόλις 20% στην ομάδα ελέγχου. Στα αρσενικά το 50% που κατανάλωσε γενετικώς τροποποιημένο καλαμπόκι πέθανε πρόωρα σε σύγκριση με το 30% στην ομάδα ελέγχου.
• Οι όγκοι τόσο στα αρσενικά όσο και στα θηλυκά που κατανάλωναν γενετικώς τροποποιημένο καλαμπόκι ήταν δύο ως τρεις φορές μεγαλύτεροι από εκείνους της ομάδας ελέγχου
• Οι μεγάλοι όγκοι εμφανίστηκαν στα θηλυκά επτά μήνες μετά την έναρξη της μελέτης, σε σύγκριση με 14 μήνες στην ομάδα ελέγχου. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι όγκοι αυτοί παρότι δεν έδωσαν μεταστάσεις, ήταν τόσο μεγάλοι ώστε καθιστούσαν δύσκολη την αναπνοή των ζώων ενώ παράλληλα προκαλούσαν και σοβαρά προβλήματα στο πεπτικό σύστημα.
• Τόσο στα αρσενικά όσο και στα θηλυκά παρουσιάστηκε σοβαρή ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια.

H ερευνητική ομάδα από τη Γαλλία δημοσιεύει με τη μελέτη σοκαριστικές εικόνες αρουραίων, που τρέφονταν με γενετικώς τροποποιημένο καλαμπόκι και εμφάνισαν τεράστιους όγκους
Ως «πολύ σημαντικά» χαρακτήρισε τα ευρήματα ο δρ Μάικλ Αντωνίου, μοριακός βιολόγος στο Κing’s College του Λονδίνου ο οποίος είχε τον ρόλο συμβούλου στη μελέτη. «Το λιγότερο που δείχνει αυτή η μελέτη είναι ότι κατά πρώτον χρειάζεται να μελετούμε την επίδραση όλων των γενετικώς τροποποιημένων προϊόντων σε μελέτες πιο μακροχρόνιες και κατά δεύτερον ότι όταν διερευνούμε την τοξικότητα των φυτοφαρμάκων είναι απαραίτητο να μελετούμε ολόκληρο το προϊόν που χρησιμοποιείται στη γεωργία και όχι μόνο κάποιο δραστικό συστατικό του». Η τελευταία αυτή παρατήρηση αφορά προηγούμενες μελέτες στις οποίες εξεταζόταν η επίδραση αποκλειστικώς της γλυφοσάτης και όχι ολόκληρου του φυτοφαρμάκου Roundup.

Η αξιοπιστία των επίσημων ελεγκτικών μηχανισμών

Διεθνή σάλο έχουν προκαλέσει τα ευρήματα Γαλλικής έρευνας η οποία δείχνει πως πειραματόζωα ανέπτυξαν καρκινικούς όγκους και βλάβες σε ζωτικά όργανα σε δοκιμές διατροφής με “ασφαλή” όρια μεταλλαγμένου καλαμποκιού και του ζιζανιοκτόνου Roundup. Η έρευνα, με διάρκεια κατά πολύ μεγαλύτερη από τις αντίστοιχες των εταιρειών, στις οποίες στηρίζονται οι εγκρίσεις της Ε.Ε. για τους ΓΤΟ – μεταλλαγμένα, προσέβαλε την στην ήδη κλονισμένη αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Αρχής τροφίμων (EFSA), η οποία είχε εγκρίνει την εν λόγω μεταλλαγμένη ποικιλία ως ασφαλή ενώ κατέκρινε πρόσφατα το μορατόριουμ Ελλάδας και Αυστρίας ως “επιστημονικά αβάσιμο”.
Άμεση κριτική κατά της έρευνας πραγματοποίησαν το λόμπι των εταιρειών βιοτεχνολογίας για την δημοσιευμένη και αξιόπιστη έρευνα, λαμβάνοντας ανάλογη απάντηση, ενώ η Ε.Ε. ζητά εξέταση των αποτελεσμάτων.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ως ανταπάντηση ο Séralini σε παρουσίαση τύπου στις Βρυξέλλες “η έρευνα αυτή αξιολογήθηκε από το καλύτερο επιστημονικό περιοδικό Τοξικολογίας Τροφίμων, κάτι που διήρκεσε κατά πολύ περισσότερο από τις 24 ώρες που χρειάστηκαν διάφοροι για να την παρουσιάσουν ως μη-έγκυρη” ενώ απαντήσεις στα επιχειρήματα κατά της εγκυρότητας της έρευνας του αναρτήθηκαν τόσο από την ερευνητική του ομάδα όσο και από το την οργάνωση επιστημόνων Sustainable Food Trust

Η αμφιλεγόμενη στάση και ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων  (EFSA)

Η EFSA η οποία είναι η αρμόδια επιστημονική αρχή για την αξιολόγηση και την κοινοποίηση της διατροφικής ασφάλειας στην Ε.E. έχει επικριθεί έντονα λόγω επιστημονικών αξιολογήσεων νέων φυτοφαρμάκων και ΓΤΟ-μεταλλαγμένων βασιζόμενες σχεδόν αποκλειστικά σε εταιρικά και όχι σε ανεξάρτητα ερευνητικά στοιχεία καθώς και στην σχέση μελών και στελεχών της με εταιρείες και αντίστοιχα λόμπι, τα οποία οδηγήθηκαν σε παραίτηση λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Πριν μερικές μέρες δε, σύμφωνα με το EUfood policy.com, η Αρχή, με ένα δείγμα εκλαϊκευμένης και λιγότερο τεχνικής γραφής, κριτίκαρε το Ελληνικό και Αυστριακό Μορατόριουμ στους ΓΤΟ-μεταλλαγμένα αναφέροντας ότι στερούνται επιστημονικής βάσης.
Το γεγονός με τις περισσότερες επιπλοκές σε Ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ότι η μεταλλαγμένη ποικιλία ΝΚ603 είχε ήδη λάβει έγκριση στην Ε.Ε. από το 2003 προς χρήση ως τρόφιμο και ζωοτροφή από την EFSA. Η απόφαση στηρίχτηκε σε δεδομένα δοκιμών που η ίδια εταιρεία παραγωγής, Monsanto, είχε πραγματοποιήσει και τα οποία θεωρούνται απόρρητα και δεν μπορούν να κοινοποιηθούν.
Σημαντικό είναι επίσης ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της EFSA σχετικά με την ανάλυση κινδύνου για την έγκριση των ΓΤΟ-μεταλλαγμένων επρόκειτο να ενσωματωθούν σε νέους κανονισμούς της Ε.Ε. και προέβλεπαν περαιτέρω αποδυνάμωση των ελέγχου, θεωρώντας πως δεν είναι απαραίτητο καν να πραγματοποιούνται οι δοκιμές διατροφής 90 ημερών!

Απαγόρευση των ΓΤΟ-μεταλλαγμένων στη Ευρώπη θα ζητήσει η Γαλλία. Τι θα κάνει η Ελλάδα;
Οι μόνες μεταλλαγμένες καλλιέργειες, που έχουν λάβει έγκριση και καλλιεργούνται εμπορικά αυτή την στιγμή στην Ε.Ε. είναι το καλαμπόκι ΜΟΝ810 της Monsanto και η πατάτα amflora, που ουσιαστικά έχει αποσυρθεί από την αγορά. Επτά χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και η Γαλλία, έχουν απαγορέψει την καλλιέργεια του ΜΟΝ810 στα εδάφη τους. Υπό το φως των νέων εξελίξεων η κυβέρνηση της Γαλλίας προτίθεται να ζητήσει την πλήρη απαγόρευση του μεταλλαγμένου καλαμποκιού σε όλη την Ε.Ε. εάν τα αποτελέσματα των δοκιμών, που δημοσιοποιήθηκαν πριν μερικές μέρες αποδειχθούν ακριβή.
Από την άλλη ο Υπουργός Γεωργίας της Αυστρίας δήλωσε ότι: "Ένα πράγμα είναι σαφές: Δεδομένης αυτής της μελέτης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να επανεξετάσει τις πρακτικές ελέγχου της και η διαδικασία έγκρισης [των γ.τ.ο.] πρέπει επαναπροσδιορισθούν σε βάθος". Επίσης η Ευρωπαϊκή  Επιτροπή φαίνεται όρισε την εξέταση της νέας έρευνας του Séralini ενώ δήλωσε ότι θα ορίσει αναγκαστικές δοκιμές 90 ημερών για την αξιολόγηση των υπό έγκριση ΓΤΟ-μεταλλαγμένων.
Το κρίσιμο ερώτημα βέβαια για τα Ελληνικά δεδομένα είναι το ποια θα είναι η στάση της Ελληνικής κυβέρνησης και του υπουργού Α. Τσαυτάρη, καθηγητή βιοτεχνολογίας, αναμένεται με ενδιαφέρον το ποια γραμμή θα ακολουθήσει και για το αν θα ενδυναμώσει την απόφαση απαγόρευσης καλλιέργειας ΓΤΟ-μεταλλαγμένων.